Wiosna już w pełni, w pełni także sezon targowo-wystawienniczy. Od wielu lat obserwuje się, że wiosna, to okres zwiększonej aktywności w tym zakresie. Podobnie jest i w tym roku, chociaż jest ona nieco mniejsza niż w latach przed epidemią, np. imprezę INNOFORM w Bydgoszczy przesunięto na przyszły rok.
Pełną parą pracuje natomiast zaplecze naukowo-badawcze, którego efekty działań tradycyjnie już publikujemy. W tym wydaniu są to cztery artykuły opracowane przez zespoły Autorów krajowych z niewielkim tylko wsparciem zagranicy. Zagadnień dotyczących wykorzystania lasera dotyczy artykuł opracowany w Politechnice Świętokrzyskiej. Ze względu na swoje pozytywne cechy jest to narzędzie coraz częściej wykorzystywane w różny sposób w procesach wytwórczych w licznych branżach.
Podobnie pozytywny trend obserwuje się odnośnie obróbki plastycznej. Cechy, które uzasadniają ten trend opisano w kolejnym artykule opracowanym przez grono międzynarodowe. W opracowanej syntezie czynników uzasadniających to zjawisko uwzględniono kompleksowo postęp w zakresie maszyn, narzędzi a także procesów technologicznych.
Odwrotne tendencje obserwuje się w zastosowaniach płynów roboczych. Jest to czynnik obciążający środowisko naturalne człowieka dlatego też dąży się do ograniczenia ich ilości używanych w procesach obróbkowych. Jednym ze sposobów w jaki można to uzyskać jest zwiększenie efektywności ich oddziaływania, m.in. przez modyfikowanie ich składu różnymi dodatkami. Rezultaty badań z tego zakresu przedstawiono w kolejnym artykule.
Czwarty z publikowanych w tym wydaniu naszego kwartalnika artykuł dotyczy dynamicznie rozwijającej się techniki wytwarzania jaką jest obróbka przyrostowa, nie bardzo wiadomo dlaczego nazywana drukowaniem (pojęcie od dawna używane w poligrafii). Autorzy ukazują liczne, niektóre bardzo niekonwencjonalne jej zastosowania.
Różne ciekawe pomysły i koncepcje najpierw są opisywane w profesjonalnych periodykach, a następnie niektóre z nich są wdrażane w praktyce. Informacje dotyczące tej drugiej fazy także zamieszczamy w naszym kwartalniku. W tym wydaniu dotyczą, np. narzędzi do obróbki komponentów medycznych. Liczne uwarunkowania występujące w procesach ich wytwarzania powodują, że narzędzia standardowe mają jedynie ograniczone zastosowania. Ciekawe informacje i propozycje z tego zakresu przedstawia firma ISCAR – nasz długoletni partner.
Schwanog – inna firma z którą mamy wieloletnie kontakty prezentuje stosowane w swoich narzędziach nowe rozwiązanie doprowadzanie cieczy chłodząco smarującej bezpośrednio do strefy skrawania dzięki czemu obróbka staje się efektywniejsza.
Przemysł bez narzędzi informatycznych trudno sobie dzisiaj wyobrazić, dlatego też zachęcamy do zapoznania się z informacją o ciekawym systemie informatycznym Metal Top.pl, który ułatwia znaleźć optymalną odpowiedź na pytanie: inwestować czy kooperować ?
Firma BOSCH to znany producent bardzo różnorodnych wytworów o bardzo dobrej jakości. W tym numerze prezentuje wyposażenie bardzo przydatne, a praktycznie niezbędne, do automatyzacji procesów produkcyjnych.
Te a także inne informacje zawarte w tym wydaniu Obróbki Metalu świadczą o szybko postępującej komercjalizacji badań naukowych – tendencji niezbędnej do życia, zarówno dla nauki jak i przemysłu.
Jak w każdym wydaniu prezentujemy ponadto informacje o imprezach, które już się odbyły. Informacja na przykład o targach STOM w Kielcach pozwala zorientować się co – nie biorąc w nich udziału, straciliśmy. Są też zapowiedzi imprez w przyszłości, np. o rozpoczynających się już za kilkanaście dni imprezy, którą starsza generacja pamięta jako Międzynarodowe Targi Poznańskie, a także imprezy które odbędą się trochę później, np. FASTENER Poland w Krakowie lub TOOLEX w Katowicach. Informacje o nich pozwolą Państwu zaplanować działania w przyszłości.
W imieniu całego zespołu redakcyjnego i Autorów publikacji wyrażam przekonanie, że lektura tego wydania kwartalnika Obróbka Metalu dostarczy Państwu licznych ciekawych i pożytecznych informacji.
Redaktor Naczelny
Michał STYP-REKOWSKI
Przedmiotem badań opisanych w niniejszej pracy jest proces zużywania elementów pary ciernej ze stykiem konforemnym zachodzący w obecności medium eksploatacyjnego z dodatkiem modyfikującym o zdefiniowanym składzie. Proces zużywania analizowano w aspekcie zmiany cech geometrycznych współpracujących elementów, a więc wielkości, najczęściej wykorzystywanych jako wskaźniki zużycia narzędzi skrawających.
Autor:
Dr inż. Jarosław Robert Mikołajczyk
https://obrobkametalu.tech/media/2023/04/2023-1_nr51-MIKOŁAJCZYK.pdf
W artykule dokonano oceny właściwości tribologicznych powłok diamentopodobnych DLC osadzanych na ostrzach narzędzi skrawających metodą chemicznego osadzania z fazy gazowej ze wspomaganiem plazmowym PECVD. W ramach badań eksperymentalnych naniesiono dwa rodzaje powłok diamentopodobnych, różniących się od siebie czasem osadzania. Badania tribologiczne zrealizowano w warunkach tarcia ze smarowaniem bazą olejową PAO 8 oraz olejem syntetycznym 5W30 na tribometrze pracującym w skojarzeniu trącym kula – tarcza. Za pomocą elektronowej mikroskopii skaningowej obserwowano ślady wytarć po testach tribologicznych. Mikroskop konfokalny z trybem interferometrycznym posłużył do oceny zużycia próbek. Analiza wyników badań wskazała, że czas nanoszenia powłoki ma wpływ na właściwości tribologiczne. Mniejsze wartości współczynników tarcia oraz zużycia liniowego uzyskano dla powłoki osadzanej przez półtorej godziny.
Autorzy:
dr hab. inż. Monika Madej, dr inż. Joanna Kowalczyk
https://obrobkametalu.tech/media/2023/04/2023-1_nr51-MADEJ.pdf
W artykule przedstawiono specyficzne cechy procesu produkcyjnego elementów o dużych gabarytach. Wskazano cechy specyficzne obróbki dużych elementów. Wnioski sformułowano na podstawie własnych badań autorów: eksperymentalnych i analitycznych.
Autorzy:
prof. Dr-Ing. Joachim Gründer, prof. Dr-Ing. Peter Otto, dr hab. inż. Maciej Matuszewski, prof. dr hab. inż. Michał Styp-Rekowski
https://obrobkametalu.tech/media/2023/04/2023-1_nr51-REKOWSKI.pdf
W artykule przedstawiono badania, których celem była ocena jakościowa zgrzein punktowych złączy zakładkowych wykonanych przy zmianie parametru natężenia prądu. Wykonane zgrzeiny poddano pomiarom geometrycznym za pomocą mikroskopu różnicowania ogniskowego, prześwietleniom RTG oraz ocenie wytrzymałościowej poprzez ich zrywanie. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że zmiana tylko jednego parametru zgrzewania może znacząco wpływać na jakość uzyskanych zgrzein, co w niektórych wyrobach może powodować wzrost kosztów produktów finalnych.
Autorzy:
dr inż. Paweł Lonkwic, mgr inż. Ireneusz Usydus
https://obrobkametalu.tech/media/2023/04/2023-1_nr51-LONKWIC-USYDUS.pdf
2022-4_nr50_SYREK-MIKOŁAJCZYKW pracy określono wpływ częstotliwości prądu spawania na szerokość spoin.
Za pomocą programu R zbudowano modele liniowe zależności szerokości spoin od częstotliwości prądu spawania.
Autorzy:
inż. Sławomir Syrek, dr inż. Jarosław Robert Mikołajczyk
https://obrobkametalu.tech/media/2023/04/2022-4_nr50_SYREK-MIKOŁAJCZYK.pdf
OM_04_22_Wpływ_wybranych_czynników_na_efektywnosc_procesu_szlifowaniaW artykule przedstawiono dalsze rezultaty badań eksperymentalnych dotyczących wpływu wybranych czynników
procesu szlifowania na stan powierzchni elementów obrotowych. Opis pierwszej części zawarty jest w numerze
3/2022. W tej części analizowano wpływ granulacji ziaren ścierniwa na chropowatość obrabianych powierzchni,
a także związek między parametrami obciągania ściernicy a stanem powierzchni po obróbce. Stwierdzono
zróżnicowaną istotność tych czynników.
Autorzy:
mgr inż. Mirosław Kotwis, dr inż. Wojciech Żyłka
W artykule przedstawiono proces ostrzenia frezów tarczowych z powłokami przeciwzużyciowymina szlifierce CNC oraz wyniki badań porównawczych po ostrzeniu, dotyczące oceny ich zużycia i okresu trwałości w warunkach przemysłowego przecinania profili stalowych ze stali konstrukcyjnej S320GD z powłoką antykorozyjną MagnelisZM310.
Autorzy:
dr hab. inż. Marcin Gołąbczak, prof. PŁ, inż. Przemysław Drużny, dr inż. Anna Jędrzejczak, mgr inż. Tomasz Mirski, prof. dr hab. inż. Andrzej Gołąbczak
OM_04+22_Badanie_porownawcze_zuzycia_i_trwalosci_frezow
Szybkimi krokami zbliżamy się do końca roku. Nie będziemy za nim bardzo tęsknili gdyż w moim odczuciu negatywne czynniki przeważały nad pozytywnymi. Zakończyła się (oficjalnie) epidemia, ale rozpoczęła się wojna i związany z nią kryzys gospodarczy. W takich warunkach nie jest łatwo utrzymać aktywność w normalnych działaniach, co odczuwalne jest także w naszym wydawnictwie. Pomimo wszelkich trudności, dzięki staraniom zespołu redakcyjnego i całego wydawnictwa nasz kwartalnik ukazuje się planowo. Ostatnie tegoroczne wydanie będzie miało strukturę podobną do poprzednich. Są zatem w numerze informacje o imprezach, które już się odbyły, a więc INNOFORM w Bydgoszczy, FASTENER Poland w Krakowie oraz TOOLEX 2022 w Katowicach. Jeszcze niedawno były to monotematyczne imprezy wystawiennicze, natomiast obecnie jest to liczny zbiór imprez o zróżnicowanej formie. O tym możecie Państwo dowiedzieć się z naszych obszernych relacji z tych wydarzeń. Z zamieszczonych w numerze zapowiedzi przyszłorocznych imprez: STOM Kielce (I kw. 2023r) oraz ITM Poznań (na przełomie maja i czerwca 2023) można się natomiast dowiedzieć co ich organizatorzy planują.
Zachęcam także PT Czytelników do zapoznania się z rezultatami badań realizowanych w polskich placówkach naukowo-badawczych. Zawarte są one w czterech interesujących artykułach. Pierwszy z nich zawiera rezultaty badań przeprowadzonych przez zespół utworzony przez pracowników uczelni i przemysłu. Taka „mieszanka” zazwyczaj przynosi pozytywne rezultaty. Badania dotyczyły trwałości ostrzy frezów tarczowych pokrytych różnymi powłokami przeciwzużyciowymi. Czy i tym razem taki mieszany zespół osiągnął pozytywny efekt , dowiedzą się Państwo po przeczytaniu artykułu.
Drugi artykuł jest autorstwa młodzieży. Posługując się nowoczesnymi metodami analitycznymi Autorzy opracowali modele ujmujące relacje między częstotliwością prądu spawania a szerokością spoiny. Analizowana cecha geometryczna jest istotna gdyż od niej w dużym stopniu zależą cechy użytkowe połączenia spawanego.
Z problematyką przedstawioną w trzecim artykule mamy do czynienia dosyć często, chociaż nie zawsze doceniamy jej wagę. Autorzy artykułu przedstawili w nim rezultaty badań dotyczących wpływ pigmentów luminescencyjnych (rodzaju i sposobu ich nanoszenia) na trwałość powłok. Utylitarność tego zagadnienia jest nie do przecenienia, gdyż ma związek z bezpieczeństwem poruszania się w otoczeniu.
Czwarty artykuł, także opracowany przez młodych Autorów, stanowi kontynuację tematyki zapoczątkowanej w poprzednim naszym wydaniu. Zawiera rezultaty badań eksperymentalnych dotyczących wpływu parametrów przygotowania ściernicy (diamentowania) do pracy na jej efekty mierzone stanem struktury geometrycznej obrabianej powierzchni.
Nie próżnują także producenci obrabiarek i narzędzi, o czym mogą świadczyć informacje nadesłane przez współpracujące z naszym kwartalnikiem firmy. Firma ISCAR – czołowy producent narzędzi, w swoim materiale zastanawia się jak sterowanie numeryczne obrabiarek wpłynęło na zmiany w narzędziach i jak w firmie do tych zmian dostosowują się. Zmiany takie dostrzegane są także w firmie SCHWANOG, która oferuje pomoc w wyborze narzędzi i oprzyrządowania, optymalnego w danym zastosowaniu. Także inny czołowy producent narzędzi – firma SANDVIK COROMANT, dostrzega nowe potrzeby wygenerowane zmianami i zamieszcza informację o swoim nowym, wydajniejszym frezie.
Zasygnalizowana zróżnicowana tematyka informacji zawartych w tym numerze naszego kwartalnika pozwala mieć nadzieję, że każdy z PT Czytelników znajdzie dla siebie coś interesującego. Czasu na lekturę będzie nieco więcej gdyż zbliżają się Święta Bożego Narodzenia. Z tej okazji bardzo proszę więc przyjąć od całej Redakcji najserdeczniejsze życzenia wszelkiej pomyślności, a w nadchodzącym Nowym 2023 Roku dużo sukcesów, zarówno w sferze zawodowej jak i prywatnej.
Michał Styp-Rekowski
Redaktor Naczelny
Drugie tegoroczne wydanie naszego Kwartalnika pokrywa się w czasie z kolejną edycją najstarszej i największej krajowej imprezy wystawienniczej, jaką są tradycyjnie nazywane Targi Poznańskie. W swojej 100-letniej historii dokonywała się ewolucja Targów i dzisiaj nie jest to tylko prezentacja producentów różnych maszyn, lecz cały kompleks imprez różnego typu. Zachęcam do zapoznania się z obszerną informacją o tym, co w tym roku organizatorzy przygotowali dla nas.
W numerze są także informacje o imprezach tego typu: krajowych (INNOFORM w Bydgoszczy) i zagranicznych (EuroBLECH w Hanowerze) jakie odbędą się w przyszłości. Jeżeli ktoś nie miał możliwości uczestniczyć w imprezie „Przemysłowa Wiosna” w Kielcach, to po przeczytaniu obszernej informacji o niej, z pewnością uwzględni ją w swoich przyszłorocznych planach.
W części zawierającej publikacje naukowe, w tym wydaniu zamieszczamy jak zazwyczaj cztery pozycje. Artykuły opracowali tym razem Autorzy krajowi. Współpracujący z nami naukowcy ukraińscy są niestety zajęci innymi, ważniejszymi dla nich sprawami.
Pierwszy artykuł, z Politechniki Świętokrzyskiej, zawiera ciekawe informacje dotyczące przeciwzużyciowych powłok nanoszonych elektroiskrowo na elementy maszyn. W celu poprawy cech tribologicznych są one dodatkowo modyfikowane obróbką laserową. Uzyskane wyniki potwierdzają trafność wyboru tego sposobu zwiększania trwałości elementów maszyn współpracujących tarciowo.
W drugim artykule przytoczono efekty rozważań dotyczących ewolucji działań technicznych. Wskazano dwie zaobserwowane tendencje w tej sferze, a więc odejście od maszyn uniwersalnych i uwzględnienie w procesach produkcyjnych czynnika ekologicznego. Przedstawiono korzyści takiego ujęcia tych zagadnień, poparte przykładami ich wdrożenia.
Kolejny artykuł zawiera procedury numeryczne służące do opisu struktury geometrycznej powierzchni. Badania analityczne w tym zakresie przyczyniają się do zwiększenia dokładności odwzorowania powierzchni po obróbce. Przedstawiono je w nieco uproszczonej formie, a zainteresowanych zachęcamy do kontaktu z Autorami, aby uzyskać brakujące szczegóły.
Artykuł czwarty zawiera eksperymentalną weryfikację warunków realizacji operacji zgrzewania – jednej z szybszych metod spajania elementów maszyn. W artykule wykazano jak bardzo ważne jest przygotowanie powierzchni łączonych, w aspekcie wytrzymałości zgrzewanego złącza.
Zachęcam również do zapoznania się z innowacjami firm narzędziowych. Firma Iscar, na przykład, prezentuje korzyści wynikające z używania narzędzi umożliwiających obróbkę z dużymi prędkościami skrawania (HSM). Inny czołowy producent narzędzi – firma Sandvik Coromant – prezentuje nowe ostrza do wykorzystania w różnych rodzajach obróbki skrawaniem. Zachęcam także do zapoznania się z informacją kolejnej firmy – Schwanog – funkcjonującej w sferze „narzędziowe”.
Jak zawsze jest w bieżącym wydaniu naszego Kwartalnika sporo reklam, dzięki którym możecie Państwo zorientować się nad czym pracują polskie i nie tylko, przedsiębiorstwa funkcjonujące w sferze produkcyjnej. W pierwszym wydaniu każdego roku informowaliśmy Państwo o tym kto recenzował artykuły naukowo-techniczne w minionym roku. W tym roku robimy to wyjątkowo w drugim wydaniu.
Mam nadzieję, że duża różnorodność tematyczna informacji sprawi, że każdy z PT Czytelników znajdzie w tym wydaniu Obróbki Metalu interesujące dla siebie wiadomości.
prof. Michał Styp-Rekowski
Redaktor Naczelny